Program BZURA 2004-2015+

STRUKTURA OPRACOWANIA PROJEKTU

Wstęp

1. Uzasadnienie podjęcia tematu: znaczenie obszaru dorzecza Bzury dla funkcjonowania eko-systemu województwa, istniejące urządzenia na terenie objętym programem o znaczeniu ponadlokalnym.
2. Inicjator programu: informacja o Stowarzyszeniu Powiatów i Gmin Dorzecza Bzury, cele, zadania, członkowie, uwarunkowania (wewnętrzne/zewnętrzne) podjęcia Programu.
3. Potencjalni partnerzy.
4. Zakres obszarowy/administracyjny objęty programem ze wskazaniem integrujących go (wspólnych) problemów do rozwiązania.

 

I. Diagnoza sytuacji społecznej-gospodarczej-środowiskowej na obszarze dorzecza Bzury oraz diagnoza prospektywna (na tle województwa Łódzkiego)

• obszar i potencjał ludnościowy,
• gospodarka,
• infrastruktura techniczna (ze szczególnym uwzględnieniem gospodarki wodno-kanalizacyjnej),
• ochrona środowiska (opisana szczegółowo, tj. zasoby, zagospodarowanie, zanieczyszczenia i źródła, urządzenia utylizacji odpadów i oczyszczania ścieków).

 

II. Analiza SWOT dla obszaru objętego programem, tj. dorzecza Bzury (bez analiz ogólnowojewódzkich) ze szczególnym naciskiem na ochronę środowiska, ale z uwzględnieniem kontekstu gospodarczego i społecznego.

 

III. Programy będące w fakcie realizacji bądź w fazie projektowej mające wpływ/wsparcie dla Programu Bzura.

• Lista programów wraz z ich odniesieniami do Pogramu Bzura,
• Określenie stopnia komplementarności programów i ich znaczenia dla Programu Bzura,
• Wskazanie możliwości i metod koordynacji działań z realizatorami komplementarnych programów.

 

IV. Założenia strategiczne Programu Bzura

• Misja
• Cele strategiczne obejmujące (cele ekologiczne (jako najważniejsze), ale także gospodarcze i społeczne/przestrzenne),
• Spodziewane efekty (ex ante) w poszczególnych grupach celów strategicznych

 

V. Priorytety Programu Bzura

• Założenia, obejmujące główne wątki zawarte w uzasadnieniu podjęcia Programu Bzura ze wskazaniem na korzyści jakie przyniesie jego realizacja w skali, regionalnej i krajowej
• Priorytety: stanowią wybór ściśle określonych i niewielkiej liczby projektów z zakresu prezentowanych celów ekologicznych (p.IV).

 

Priorytety to:

• Ochrona zasobów i czystości wód powierzchniowych i podziemnych
• Ochrona przed powodzią, retencja.
• Gospodarka odpadami.
• Rozwój i wykorzystanie odnawialnych źródeł energii.
• Zalesienia i zadrzewienia
• Infrastruktura transportowa.

 

Program Bzura opiera się na priorytetach, którym w dalszej części są podporządkowane konkretne zadania, będące przedmiotem ubiegania się o środki pomocowe i krajowe UE.

 

VI. Priorytety Programu Bzura w nawiązaniu do kluczowych dokumentów o zasięgu regionalnym i krajowym. Nawiązanie do dokumentów zgodnych programowo z Programem Bzura i wskazujących potencjalne źródła finansowania:

• Narodowy Program Rozwoju
• Zintegrowany program Operacyjny Rozwoju Regionalnego
• Narodowa Strategia Rozwoju Regionalnego
• Strategia Rozwoju Regionu Łódzkiego
• Strategia Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej Polski
• Oraz Programy: Zagospodarowania Odpadów
• Fundusze Strukturalne UE

 

VII. Opis zadań w ramach przyjętych priorytetów. Sprecyzowanie konkretnych zadań bez ich technicznego opisu. Wskazanie uzasadnienia wyboru takiego a nie innego zadania dla realizacji priorytetu oraz ogólnych efektów, jakie zadanie przyniesie, oraz obszarów jakie zostaną nimi objęte. Opis techniczno-technologiczny i finansowy (nie wymagany na etapie projektu Programu Bzura).

 

VIII. Założenia wdrażania Programu Bzura

• Zasady organizacji ze wskazaniem jednostki zarządzającej Programem i zakres jej odpowiedzialności,
• Wskazanie partnerów i jednostek współpracujących wraz z określeniem ich roli,
• Harmonogram realizacji Programu,
• Monitoring Programu Bzura.

 

METODOLOGIA PROGRAMU BZURA

Stanowi odrębny punkt wskazujący na mechanizmy opracowania i uruchomienia Programu Bzura wymagany przy składaniu wniosków aplikacyjnych.

Faza definicji

 

ETAP 1

• utworzenie grupy inicjującej, tj. Stowarzyszenie Powiatów i Gmin Dorzecza Bzury obejmującej
• opracowanie projektu Programu Bzura

 

ETAP II

• działania informacyjne o szerokim zasięgu prowadzone przez inicjatorów Programu Bzura mające na celu wymianę i pozyskanie informacji o stanie wiedzy i programach komplementarnych do Programu Bzura,
• pozyskanie partnerów do realizacji Programu Bzura,
• powołanie grupy sterującej i zarządzającej programem,
• zorganizowanie dyskusji nad projektem Projektu Bzura ze wszystkimi partnerami i zainteresowanymi organizacjami/instytucjami,
• opracowanie wersji końcowej Programu Bzura,
• zorganizowanie spotkań z potencjalnymi organizacjami współfinansującymi Program Bzura.

 

Faza implementacji

Obejmuje dokładne scharakteryzowanie przebiegu zadań zawartych w Programie Bzura (p. VII Projekt), harmonogram, koszty, środki finansowania, nadzór i odpowiedzialność.

 

Faza wdrożenia systemu monitoringu i oceny efektów

• opracowanie wskaźników dla śledzenia wewnętrznych i zewnętrznych uwarunkowań wdrożenia Programu Bzura,
• opracowanie wskaźników dla potrzeb oceny tempa i stopnia osiągania celów i realizacji zadań zapisanych w Programie Bzura,
• opracowanie założeń organizacyjnych wdrożenia systemu monitoringu, systemu ocen.

 

STRUKTURA DIAGNOZY PROGRAMU BZURA

Diagnoza jest ważną częścią Programu Bzura. Musi być napisana w sposób uporządkowany i czytelny. Sama diagnoza nie może zawierać nadmiernej ilości informacji, a tylko te, które mają znaczenie dla opracowania dalszych części Programu. Informacje zawarte w diagnozie powinny mieć formę zagregowaną dla całości obszaru ze wskazaniem tych obszarów w układzie gmin, które różnią się znacznie od wartości wskaźników średnich dla całego obszaru lub powiatu, w którym są zlokalizowane bądź mają szczególne znaczenie. Szczegółowe informacje w układzie gmin powinny znaleźć się w ankiecie. Dane oraz informacje z poszczególnych części diagnozy powinny mieć odniesienie do średnich wojewódzkich w celu scharakteryzowania obszaru objętego Programem Bzura na tle regionu.

 

Diagnoza jest punktem wyjścia dla opracowania analizy SWOT. Ważnym elementem jest organizacja procesu opracowania diagnozy i określenia odpowiedzialności poszczególnych osób biorących udział w przygotowaniu Programu Bzura. Każdy powiat powinien opracować dane według przedstawionego układu diagnozy tj. dane zagregowane w układzie powiatu ze wskazaniem gmin o charakterystykach różnych od średnich lub wskazaniem skali rozpiętości zjawiska (wskazania).

 

Następnie należy wyłonić zespół koordynujący do którego zostaną przekazane informacje. Zespół ten będzie odpowiedzialny za opracowanie diagnozy, która zostanie przedstawiona w dokumencie Programu Bzura. Dokona ona agregacji danych opracowanych przez poszczególne powiaty dla potrzeb charakterystyki całego obszaru oraz przy udziale wszystkich uczestników.

 

Charakterystyka Powiatów wchodzących w skład Stowarzyszenia Powiatów i Gmin Dorzecza Bzury.

1. Obszar objęty programem Bzura.

Program Bzura dotyczy obszarów Powiatów: Łowickiego, Łęczyckiego, Rawskiego, Skierniewickiego, Kutnowskiego, Zgierskiego na obszarze województwa łódzkiego oraz Powiatu Sochaczewskiego zlokalizowanego w ościennym województwie Mazowieckim.

 

Obszar ten obejmuje następujące gminy:

Powiat Łowicki: Gminy: miasto Łowicz, Łowicz, Bielawy, Chąśno, Kocierzew Południowy, Domaniewice, Kiernozia, Łyszkowice, Nieborów i Zduny.

Powiat Łęczycki: miasto Łęczyca, Daszyna, Góra Św. Małgorzaty, Grabów, Łęczyca, Piątek, Świnice Warckie i Witonia.

Powiat Rawski: miasto Rawa Mazowiecka, miasto i gmina Biała Rawska, Cielądz, Rawa Mazowiecka, Regnów i Sadkowice.

Powiat Skierniewicki: miasto Skierniewice, Bolimów, Głuchów, Godzianów, Kowiesy, Lipce Reymontowskie, Maków, Nowy Kawęczyn, Skierniewice i Słupia.

Powiat Kutnowski: miasto Kutno, Bedlno, Dąbrowice, miasto i gmina Krosniewice, Krzyżanów, Kutno, Łanięta, Nowe Ostrowy, oporów, Strzelce, miasto i gmina Żychlin.

Powiat Zgierski: miasto Zgierz, miasto Głowno, miasto Ozorków, miasto i gmina Aleksandrów Łódzki, Głowno, Ozorków, Parzęczew, miasto i gmina Stryków, Zgierz.

Powiat Sochaczewski: miasto Sochaczew, Brochów, Iłów, Młodzieszyn, Nowa Sucha , Rybno, Sochaczew, Teresin.

 

Ogólna charakterystyka obszaru w kontekście: (dotyczy całości obszaru, bez szczegółowych odniesień do konkretnych powiatów).

1. sytuacji gospodarczej,
2. występowania obszarów problemowych,
3. występowania obszarów objętych różnymi programami wsparcia ze środków krajowych i zewnętrznych,
4. identyfikacja cech wyróżniających obszar spośród terenów ościennych,
5. identyfikacja najważniejszych problemów występujących na obszarach.

 

2. Gospodarka

Dane uśrednione dla obszaru objętego Programem Bzura należy odnieść do średniej województwa łódzkiego.

1. sektorowa struktura gospodarki (ze szczególnym uwzględnieniem rolnictwa i przemysłu)
   1. charakterystyka rolnictwa
   2. charakterystyka przemysłu (gałęzie, branże, największe zakłady)
   3. charakterystyka usług
   4. sektor MSP

   Według podstawowych danych takich jak liczba ludności zatrudnionych, utrzymujących się z pracy w rolnictwie, przemyśle i usługach, powierzchnia użytków rolnych, lasów i gruntów leśnych, główne uprawy, struktura agrarna, usługi w podziale na lokalne i ponadlokalne.

2. zatrudnienie i bezrobocie
   1. stopa bezrobocia z uwzględnieniem przestrzennych zróżnicowań według powiatów i gmin o szczególnym zagrożeniu bezrobociem,
   2. struktura bezrobotnych według wieku i wykształcenia,
   3. źródła bezrobocia (upadek przemysłu, utajone bezrobocie na obszarach wiejskich)
3. nakłady inwestycyjne (przeliczenie na 1 mieszkańca na działy gospodarki).

 

3. Zasoby ludzkie

1. Liczba osób zamieszkujących obszar objęty Programem Bzura (% w woj. Łódzkim),
2. Gęstość zaludnienia,
3. Struktura ludności według wieku (przedprodukcyjny i poprodukcyjny),
4. Obszary koncentracji ludności (stopień zurbanizowania tj. liczba ludności w miastach do ogółu ludności),
5. Migracje,
6. Poziom wykształcenia.

 

4. Infrastruktura techniczna

1. sieć wodociągowa i kanalizacyjna
   1. długość,
   2. liczba miejscowości obsługiwanych przez sieć
   3. liczba mieszkańców objętych sieciami
   4. potrzeby w zakresie rozbudowy sieci wod.-kan.

   Dane zagregowane przy wykorzystaniu ankiety dla potrzeb krajowego programu oczyszczania ścieków komunalnych rozesłanego do gmin w podziale na wodociągi i kanalizację.

2. oczyszczalnie ścieków
   1. liczba ludności i gmin objętych działalnością komunalnych oczyszczalni ścieków,
   2. oczyszczalnie (istniejące i przyszłe)
   3. potrzeby w zakresie budowy i modernizacji oczyszczalni ścieków.
3. sieć energetyczna
4. sieć gazowa
5. stan ciepłownictwa
6. drogi
7. telekomunikacja.

 

5. Stan i ochrona środowiska naturalna

1. krótki opis Bzury ze wskazaniem znaczenia dla jej wykorzystania dla potrzeb ekosystemów obszaru objętego Programem Bzura,
2. walory szczególnej atrakcyjności przyrodniczej i wykorzystanie dla potrzeb turystyki lokalnej i krajowej (parki krajobrazowe)
3. turystyka i zagospodarowanie turystyczne obszaru
4. stan środowiska w obszarze objętym Programem Bzura (w odniesieniu do norm dopuszczalnych)
   1. jakość wód
   2. jakość powietrza
   3. gleby
   4. zasoby i złoża surowców mineralnych, stan i wykorzystanie.
   5. źródła, rodzaje i ilości zanieczyszczeń (raport o stanie środowiska)
5. gospodarka w zakresie utylizacji odpadów (rodzaje odpadów, sposoby utylizacji)
6. ocena stanu czystości Bzury na odcinku objętym Programem Bzura
   1. ocena czystości wody
   2. wskazanie ilości i źródeł zanieczyszczeń (pochodzących z odcinka Bzury poza obszarem Programu Bzura czyli źródeł zewnętrznych oraz zanieczyszczeń będących
   3. wskazanie głównych zagrożeń dla stanu czystości Bzury oraz jej wykorzystania dla potrzeb rozwoju i różnych form działalności,
   4. ocena wpływu obszaru objętego programem Bzura na stan Bzury wraz ze wskazaniem niezbędnych działań (ogólnie).

 

6. Programy proekologiczne zrealizowane w okresie ostatnich 3 lat i będące w trakcie realizacji.

STRUKTURA ORGANIZACYJNA: ZESPOŁY POWIATOWE, ZESPÓŁ KOORDYNACYJNY I DECYZYJNY

Najważniejszym zadaniem warunkującym sprawność prac nad opracowaniem programu Bzura jest stworzenie w ramach Stowarzyszenia Powiatów i Gmin Dorzecza Bzury efektywnej struktury organizacyjnej.

Zadanie to należy do Prezydium Stowarzyszenia, które powinno pozyskać do współpracy reprezentantów władz samorządowych wszystkich jednostek terytorialnych wchodzących w skład stowarzyszenia (powiatów, miast i gmin).

 

Należy wyłonić następujące zespoły:

1. Zespoły Powiatowe – odpowiedzialne za zbieranie i agregację danych w układzie powiatów dla potrzeb realizacji Programu Bzura. Władze samorządowe w Powiatach desygnują 2-3 osoby dla potrzeb zbierania i agregacji informacji oraz danych z gmin zlokalizowanych na obszarze Powiatu.

 

2. Zespół Koordynujący – składa się z przedstawicieli Zespołów Powiatowych. Zespół ten odpowiada za agregację danych na poziomie obszaru objętego programem Bzura (tj. wszystkich Powiatów). Ze swojego grona wyłania on: - zespół ds. opracowania danych dla potrzeb Programu; - zespół ds. koordynacji działań (obejmuje dyrektora stowarzyszenia) między Zespołami Powiatowymi. Zespół ten odpowiada za przepływ informacji, organizację spotkań oraz pozyskiwanie partnerów i uspołecznienie procesu opracowywania programu Bzura.

 

3. Zespół Decyzyjny – składa się z członków władz samorządowych jednostek terytorialnych wchodzących w skład Stowarzyszenia Powiatów i Gmin Dorzecza Bzury oraz Prezydium Stowarzyszenia. Zespół ten odpowiedzialny jest za podejmowanie decyzji dotyczących wyboru celów strategicznych i operacyjnych Programu Bzura oraz identyfikacji zadań i przedsięwzięć realizacyjnych. Zespół ten przyjmuje odpowiedzialność za organizacje całości prac nad Programem Bzura i decyduje o sposobach ich finansowania a także wyborze zespołów ds. projektowo-technologicznych dla opracowania projektów realizacyjnych przyjętych do wykonania w ramach Programu Bzura. Zespół Decyzyjny zatwierdza zarówno strukturę organizacyjną prac nad Programem Bzura jak i treści w nim zawarte. Prezydium Stowarzyszenia koordynuje i nadzoruje prace wszystkich zespołów.